Qendrat e emigrantëve në Shqipëri 1 miliard euro, çfarë po ndodh?

Në tetor të vitit 2024, qeveria italiane nisi një projekt ambicioz për të zhvendosur përpunimin e kërkesave për azil nga Italia në Shqipëri, duke hapur qendra për migrantët në Shëngjin dhe Gjadër. Projekti, i cili do të kushtonte rreth 1 miliard euro gjatë pesë viteve, synonte të trajtonte 3,000 migrantë çdo muaj, por shpejt u përball me sfida ligjore dhe operacionale që e bënë atë një dështim të madh.

Pamje e qendrave

Qendrat bosh dhe policë italianë në pushime luksoze

Vetëm disa muaj pas hapjes, qendrat e migrantëve në Shqipëri mbetën bosh. Gazetarë investigativë shqiptarë zbuluan se policët italianë të vendosur për të monitoruar këto qendra qëndronin në një hotel me pesë yje, duke shijuar pishinën dhe spa-në, ndërkohë që nuk kishte asnjë migrant për të mbikëqyrur. Ata pranuan para kamerave të fshehta se migrantët e dërguar fillimisht në Shqipëri ishin rikthyer shpejt në Itali, pasi një vendim gjyqësor italian e kishte shpallur të paligjshëm ndalimin e tyre jashtë kufijve të BE-së.

Një raport tjetër zbuloi se një nga qendrat në Gjadër ishte shndërruar në një strehë për qentë endacakë, të cilët po kujdeseshin nga oficerët italianë të burgjeve të dislokuar aty. Kjo situatë e ka ekspozuar më tej dështimin e projektit, duke shkaktuar polemika në të dy vendet.

Pamje te anijeveqe sjellin emigrante

Reagime të forta dhe humbje financiare

Projekti është kthyer në një çështje të nxehtë politike në Itali, me opozitën që e cilëson si një katastrofë financiare. Ndërkohë që qeveria e Giorgia Melonit po shkurton fonde për sektorët jetikë si arsimi dhe shëndetësia, shpenzimi i miliarda eurove për një plan që nuk funksionon ka ngritur shumë pikëpyetje. Ish-kryeministri italian, Matteo Renzi, e ka quajtur marrëveshjen një nga farsat më të mëdha në historinë e Italisë.

Ndërkohë, shumë policë italianë dhe punonjës socialë që ishin dërguar në Shqipëri janë rikthyer në Itali, pasi qendrat mbetën bosh dhe nuk kishte asnjë nevojë për praninë e tyre.

Përpjekje për ringjalljen e projektit

Në janar 2025, Italia transferoi 49 migrantë në Shqipëri në një përpjekje për të rifilluar programin, por ende nuk është e qartë nëse kjo përpjekje do të jetë e suksesshme. Qeveria italiane ka premtuar se do të vazhdojë projektin, pavarësisht pengesave ligjore dhe kritikave të ashpra nga organizatat e të drejtave të njeriut.

Ndërkohë, Shqipëria ka mbajtur një qëndrim neutral, duke respektuar marrëveshjen me Italinë, por duke mos ndërhyrë në vendimet gjyqësore që kanë vënë në dyshim ligjshmërinë e këtij projekti. Për momentin, e ardhmja e qendrave të migrantëve në Shqipëri mbetet e pasigurt dhe projekti vazhdon të jetë një simbol i keqmenaxhimit të fondeve publike dhe planifikimit të dobët politik.