Jul 21

Roli i SHBA-së në konfliktin Izrael-Palestinë

Në situatëngjithmonë të turbullt të Lindjes së Mesme, konflikti Izrael-Palestinë dallohet si një luftë dukshëm e pakapërcyeshme.

Shtetet e Bashkuara, një lojtar kyç në skenën globale, kanë qenë të përfshira në këtë konflikt për një kohë të gjatë, shpesh duke tërhequr kritika për politikat dhe veprimet e tyre.

Por pse SHBA lejon atë që shumë e perceptojnë si vazhdim të vuajtjes së njerëzve të pafajshëm në Palestinë? Më poshtë një artikull për këtë temë përgatitur nga miremengjes.net

Fillimi i Aleancës, një botë pas luftës

Në pasojat e Luftës së Dytë Botërore, bota ishte në një gjendje ndryshimi. Tmerri i Holokaustit kishte lënë një shenjë të pashlyeshme në ndërgjegjen globale, duke çuar në mbështetje të gjerë për krijimin e një shteti hebre. Në vitin 1948, kur Izraeli shpalli pavarësinë e tij, SHBA ishte një nga kombet e para që e njohu.

Kjo nuk ishte vetëm një qëndrim moral, por edhe një strategjik, pasi Lufta e Ftohtë po fillonte të shpalosej. Izraeli u shfaq si një potencial kundërpeshë ndaj ndikimit sovjetik në Lindjen e Mesme, një rajon thelbësor për rezervat e tij të naftës dhe rëndësinë gjeopolitike.

Lobimi dhe Politika

Ndërsa Izraeli forconte praninë e tij, po ashtu bënte edhe ndikimi i grupeve lobuese pro-Izrael në Uashington, D.C. Ndër to, Komiteti Amerikan i Çështjeve Publike të Izraelit (AIPAC) u bë një forcë e frikshme. Nëpërmjet lobimit të pandërprerë, AIPAC siguroi që mbështetja e SHBA për Izraelin të mbetej e fortë. Kjo nuk ishte thjesht çështje vlerash të përbashkëta ose simpati historike; ishte një lëvizje e kalkuluar politike.

Si Demokratët ashtu edhe Republikanët gjetën një gjuhë të përbashkët në mbështetjen e Izraelit, të ndikuar nga votuesit dhe donatorët pro-Izraelit.

Aleatët Strategjikë dhe Ekonomia e Mbrojtjes

Marrëdhënia midis SHBA dhe Izraelit është gjithashtu një tregim i sinergjisë ekonomike dhe ushtarake. Industria e mbrojtjes së SHBA-së lulëzon nga shitjet e armëve Izraelit, transaksione që përfitojnë të dyja ekonomitë. Këto marrëveshje janë më shumë se shkëmbime ekonomike; janë investime në mbajtjen e një aleati teknologjikisht të avancuar në një rajon të paqëndrueshëm. Izraeli, i pajisur me pajisje ushtarake amerikane, qëndron si një forcë e fuqishme, duke siguruar stabilitet—ose të paktën, interesat amerikane—në Lindjen e Mesme.

Dilemat humanitare dha ana tjetër e medaljes

Megjithatë, kjo aleancë nuk është pa polemika. Organizatat ndërkombëtare, përfshirë Kombet e Bashkuara, shpesh theksojnë abuzimet e të drejtave të njeriut në territoret e okupuara palestineze. Raportet mbi viktimat civile, zgjerimet e vendbanimeve dhe kufizimet e lëvizjes pikturojnë një pamje të zymtë. Megjithatë, SHBA shpesh qëndron pranë Izraelit, duke vënë veton ndaj rezolutave të OKB-së dhe duke theksuar të drejtën e Izraelit për t'u mbrojtur. Ky qëndrim, ndërsa mbron një aleat, shpesh duket se anashkalon koston humanitare që përballojnë civilët palestinezë.

Opinioni në ndryshim dhe presionet globale

Brenda SHBA-së, narrativa po ndryshon ngadalë. Gjeneratat e reja dhe grupet progresive janë gjithnjë e më shumë zëra për të drejtat e palestinezëve, duke sfiduar konsensusin e gjatë pro-Izraelit. Lëvizje si fushata e Bojkotit, Çarmatimit dhe Sanksioneve (BDS) fitojnë terren, duke reflektuar një pakënaqësi në rritje me politikat aktuale. Ndërkombëtarisht, gjithashtu, SHBA përballet me presione në rritje. Aleatët evropianë, institucionet globale dhe organizatat për të drejtat e njeriut bëjnë thirrje për një qasje më të balancuar, duke kërkuar që SHBA të marrë parasysh implikimet humanitare të veprimeve të saj.

Përfshirjet në momentet kyçe të SHBA-së

Disa momente kyçe ilustrojnë thellësinë dhe kompleksitetin e përfshirjes së SHBA-së. Gjatë Luftës Gjashtë Ditore të vitit 1967, mbështetja e SHBA-së ndihmoi Izraelin të sigurojë një fitore të shpejtë dhe vendimtare, duke ndryshuar balancën rajonale të fuqisë. Në vitet 1990, SHBA luajti një rol vendimtar në ndërmjetësimin e Marrëveshjeve të Oslos, duke u përpjekur të hapte rrugën për paqe. Megjithatë, këto përpjekje shpesh dështojnë, duke theksuar natyrën komplekse dhe ndonjëherë kontradiktore të politikës së jashtme amerikane.

Opinionet e Liderëve, Biden dhe Trump

Në prag të fushatës presidenciale, opinionet e Presidentit Joe Biden dhe ish-Presidentit Donald Trump mbi konfliktin Izrael-Palestinë janë të rëndësishme për të kuptuar drejtimin e politikës së jashtme amerikane.

Joe Biden: Presidenti Biden ka mbajtur një qëndrim të balancuar, duke theksuar të drejtën e Izraelit për vetëmbrojtje, por gjithashtu duke shprehur shqetësim për situatën humanitare në Palestinë. Ai ka ripohuar angazhimin e SHBA për një zgjidhje me dy shtete dhe ka theksuar nevojën për dialog dhe diplomaci për të arritur paqe të qëndrueshme.
Donald Trump: Gjatë presidencës së tij, Trump ndërmori hapa të diskutueshëm si njohja e Jerusalemit si kryeqyteti i Izraelit dhe transferimi i ambasadës amerikane atje. Politikat e tij favorizuan fuqimisht Izraelin, duke minuar perceptimin e SHBA-së si një ndërmjetës neutral. Trump vazhdon të mbrojë këto politika, duke theksuar mbështetjen e palëkundur për Izraelin në fushatën e tij.