Nga: Abdullah Sencer Gözübenli
Halim Çavuşoğlu
Artikulli "Traktati i Lozanës, Mjeti i Mbrojtjes së Minoriteteve për Shqiptarët Çamë të Greqisë" analizon ndikimin e Traktatit të Lozanës në jetën e shqiptarëve Çamë, një grup minoritar mysliman në Greqi. Traktati, i nënshkruar më 1923, përfshinte dispozita që synonin mbrojtjen e të drejtave të minoriteteve në Greqi dhe Turqi, por në praktikë, mbrojtja e ofruar për shqiptarët Çamë ishte e pamjaftueshme. Artikulli argumenton se, megjithëse rreth 17,000 shqiptarë Çamë u përjashtuan nga shkëmbimi i detyrueshëm i popullsisë, ata përballeshin me diskriminim të vazhdueshëm, konfiskim të pronave dhe presion për asimilim nga shteti grek.
Në përfundim, autorët sugjerojnë se Traktati i Lozanës dështoi të ofrojë mbrojtje efektive për shqiptarët Çamë, duke e lënë këtë komunitet në një gjendje të cenueshme dhe pa mbështetje reale ligjore. Artikulli përbën një thirrje për rishikimin e trajtimit të të drejtave të minoriteteve në marrëveshjet ndërkombëtare.
Në këtë artikull shkencor i përgatitur nga dy studiues turq konkludim se Traktati i Lozanës, edhe pse ishte menduar si një instrument për mbrojtjen e të drejtave të minoriteteve, në praktikë dështoi të ofronte mbrojtje efektive për shqiptarët Çamë.
Autorët theksojnë se ndërsa traktati përmbante dispozita që garantonin të drejtat e minoriteteve, përfshirë ato të shqiptarëve Çamë, këto mbrojtje shpesh u injoruan ose u zbatoheshin me njëanshmëri nga autoritetet greke.
Një nga konkluzionet kryesore të artikullit është se shqiptarët Çamë, edhe pse ligjërisht të mbrojtur nga traktati, u përballën me sfida të vazhdueshme, përfshirë konfiskimin e pronave, diskriminimin e vazhdueshëm dhe presionin për asimilim. Këto faktorë ndikuan ndjeshëm në erozionin e identitetit të tyre kulturor dhe fetar.
Traktati, sipas autorëve, ishte më shumë një mjet diplomatik për të mbështetur interesat kombëtare të Greqisë dhe Turqisë, sesa një mekanizëm efektiv për mbrojtjen e minoriteteve si shqiptarët Çamë.
Për më tepër, artikulli vë në dukje se politika e shtetit grek ndaj shqiptarëve Çamë ishte e drejtuar nga një agjendë asimilimi dhe shtypjeje, e cila e përkeqësoi më tej gjendjen e tyre. Kjo përfundimisht çoi në një situatë ku, edhe pse traktati ofroi një mbrojtje formale, kjo mbrojtje mbeti e paplotë dhe jofunksionale në praktikë.
Në përfundim, autorët sugjerojnë se Traktati i Lozanës, edhe pse kishte për qëllim mbrojtjen e minoriteteve, duhet të shihet me kujdes për të kuptuar dështimet e tij në ofrimin e një mbrojtjeje reale dhe të qëndrueshme për grupet si shqiptarët Çamë. Artikulli bën thirrje për një rishikim të mënyrës se si të drejtat e minoriteteve trajtohen në kuadër të marrëveshjeve ndërkombëtare, duke theksuar nevojën për mekanizma më efektivë dhe të zbatueshëm.
Copyright: miremengjes.net
Comments