Retë e errëta vazhdojnë të mbulojnë horizontin e Detit Lindor për shkak të veprimeve provokuese të Kinës në operacionet e naftës dhe gazit në ujërat e diskutueshme në det të hapur dhe protestat që përshkallëzohen në Hong Kongun e afërt, duke detyruar shumë vëzhgues t’i shmangen fjalës që thuhet për parashikimin e motit detar: "Qielli i kuq në në mëngjes, paralajmërim për detarët (qytetarët).”
Në konferencën e Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare (CSIS) të muajit të kaluar në Uashington, disa panelistë shprehën gjykimin se pse komuniteti ndërkombëtar, veçanërisht Sh.B.A., duhet të flasë për zhvillimin e naftës dhe gazit në det të hapur të Kinës në ujërat territoriale të Vietnamit.
Ndërsa Bonnie Glaser, drejtori i Projektit të Energjisë për Kinën në CSIS shprehet: "Nëse nuk do të ketë përgjigje ndaj këtyre shkeljeve të Konventave të Kombeve të Bashkuara për Ligjin e Detit (UNCLOS), kjo do të thote që Pekini mund të shkelë ligjin ndërkombëtar me pandëshkueshmëri."
Shkeljet e Pekinit ndaj rregullave të UNCLOS, indiferenca ndaj Tribunalit të Arbitrazhit në Hagë, për të mos përmendur militarizimin e Ishujve Spratly, ndalimet e peshkimit në ujërat e diskutueshme dhe shkatërrimin e shfrenuar ekologjik të shkëmbinjve nënujorë tregojnë qartë që synimi i fundit e Pekinit është kontrolli i plotë i detit.
Politikëbërësit amerikanë shohin një stuhi gjeopolitike që po afrohet, një tajfun me shpejtësi, që shtrihet përtej detit të Kinës së Jugut. Masat e buta të diplomacisë të ndërmarra nga Kina dhe Vietnami në fillim të vitit, përfshirë patrullimet e rojeve të përbashkëta të rojes bregdetare në Gjirin e Tonkin dhe dy anijet luftarake të marinës Vietnam, që morën pjesë në një demostrim të flotës në Kinë për të festuar përvjetorin e shtatëdhjetë të Marinës së Ushtrisë Popullore, tani janë duke u eklipsuar nga oreksi i Pekinit dhe pretendimi i armatosur për burimet hidrokarbure në Detin e Kinës së Jugut.
Ndërsa Kina vazhdon të protestojë për legjitimitetin e operacioneve të navigimit të Marinës amerikane, Shtëpia e Bardhë ofron vetëm pamje të heshtura në lidhje me veprimet shqetësuese të Pekinit.
Pavarësisht se të afërm të peshkatarëve Vietnamezë ose Filipinezë kanë humbur në dete të larta si rezultat i sulmeve mbi anijet e peshkimit nga anijet paraushtarake kineze, Uashingtoni bën sikur nuk e vëren ose nuk do t’ia dijë, pasi nuk është në interesin e tij kombëtar. Kjo është e dukshme në dështimin e Komitetit të Marrëdhënieve me Jashtë të Senatit për të nxjerrë faturën e sanksioneve bipartizane të Detit të Kinës së Jugut dhe Kinës Lindore, të sponsorizuar nga Senatorët Marco Rubio dhe Ben Cardin. Projekt-ligji ka për qëllim të ndëshkojë regjimin kinez për veprimet e tij "të paligjshme" me pretendimin e të drejtave territoriale në ujërat jashtë vijës bregdetare të vendit.
Me siguri, Kina duhet të jetë një palë e përgjegjshme në rajonin e kontestuar, por gjithashtu edhe Amerika. Ndërsa një anije kineze e cila ishte e bllokuar ne nje tension disamujor me nje anije vietnameze është larguar nga zona, burimet në Hanoi tregojnë se ata po parashikojnë rikthimin e saj në ujërat e Vietnamit.
James Borton, është një korrespodent i pavarur i huaj dhe një anëtar i ri i sapoemëruar jo-rezident i Qendrës së Diplomacisë Shkencore të Universitetit Tufts.
Comments